Nakit Akışı Nasıl Yönetilir?

Nakit akışı nasıl yönetilir

Buradaki kilit kelime şu, “yönetilir”. Genelde, nakit akışın nasıl “takip edilmesi” gerektiği üzerine kafa yorulur ancak, şirketler için çok önemli olan “nakit”, sadece takip edilmeyi değil dikkatlice yönetilmeyi hak ediyor. Likidite riskinin fiyatı yok, yani ortada para yoksa, daha fazla ödemeye razı da olsanız, likiditeye ulaşamazsınız. Bu, şirketleri kısa yoldan batışa götüren en önemli sebep. Şimdi, bu sorunu yaşamamak, yani nakit sıkışıklığı ile karşılaşmamak için nakit akışını nasıl yönetebileceğimize bakalım.

Nakit açığı neden, nasıl oluşur?

Öncelikle odaklanmamız gereken, şirketlerin neden nakde ihtiyaç duyduğu, nasıl oluyor da nakit açığı oluşuyor. Her şirketin kendisine özel durumları var tabi ki, ancak geneli düşünecek olursak, nakit döngüsü diye bir kavramdan bahsetmemiz gerekir. Şirket, nakit döngüsünü ne kadar hızlandırırsa, o kadar iyi nakit yönetimi yapıyor demektir. Nakit döngüsü, alacakların, stoğun ve ticari borcun vadeleri ile ilgili bir konu. Alacak ve stok vadesinin kısası, ticari borç vadesinin ise uzunu makbul. Alacak ve stok vadesini toplar, ticari borç vadesini çıkarırsanız, şirketin nakdi kaç günde bir döndürdüğüne ulaşırsınız, ne kadar kısa, o kadar iyi, o kadar az nakit açığınız var demektir. Yönetim, işte buradan başlıyor. Vadeleri iyi yöneterek, daha az nakit ihtiyaç duyacak ortamı yaratmak, bu işin önemli kısmı.

Nakit projeksiyonu neden gerekli?

Gelelim, ikinci son derecede önemli konuya. Nakit akışını öngörebilmek. Daha havalı bir kelime kullanalım, nakit projeksiyonu. Likidite riski almamak ve etkin nakit yönetimi yapabilmek için, şirketin gelecekte başına neler geleceğini bu günden görmesi ve buna göre önlem alması şart. 6 ay sonrasında yaşanacak bir nakit açığını 6 ay sonra fark edersek, bunun bize dönüşü çok can yakıcı olur. Alabiliyorsak, acil aksiyon alırız ki bu aksiyon genelde çok pahalıya patlar. Alabilecek aksiyonumuz yoksa, zaten durum vahim. 6 ay sonraki açığı, bu günden görürsek, yukarıda bahsettiğim gibi, vadelerle oynayarak, veya finansal kurumlarla görüşüp kredi limitlerimizi düzenleyerek, belki zaman içinde bir varlık satışı yaparak, ya da yapacağımız bir satın almadan vazgeçerek yönetebiliriz. Bu aksiyonların tamamı zaman ister, bu yüzden, etkin nakit ve risk yönetimi için nakit projeksiyonu bize bu zamanı kazandırır.

Nakit projeksiyonu nasıl olmalı?

Projeksiyonu basit ama parametrik yapmak önemli. Farklı durumlarda nakit açığınızın nasıl şekillendiğini gösterebilen bir yapı işinizi çok kolaylaştıracaktır. Örneğin, ödeme vadelerinizi 10 gün uzatırsanız, 6 ay veya 1 yıl sonra nakit durumunuzun nasıl değiştiğini görebilmelisiniz. Veya, daha az stok tutarsanız, ya da belli bir yatırımı yapmazsanız nakdinizin nereye doğru gittiğini takip edebiliyor olmalısınız.

Projeksiyon için excel de kullanabilirsiniz, özel yazılımlar da. Önemli olan, nakit akışını öngörebilmek ve alınması gereken aksiyonları zamanında alabilmek. Bunları yaptığınızda nakit sizi değil, siz nakiti yönetirsiniz.